W dniu 18 lutego 2021 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie o sygnaturze III CZP 14/20, związaną z zagadnieniem prawnym dotyczącym między innymi kwestii tego czy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych (w sprawie cywilnej) zawarty w apelacji podlega rozpoznaniu przez Sąd I czy II instancji. Sąd Najwyższy przyjął w niej, że wniosek taki (złożony z apelacją) – rozpoznaje Sąd II instancji. W Komunikatach o sprawach ogłoszonych na oficjalnej stronie internetowej Sądu (https://www.sn.pl/), stwierdzono, iż podejmując uchwałę Sąd Najwyższy przyjął (co jest dla zagadnienia tego kluczowe), że w sprawie, w której przedstawiono zagadnienie prawne, do rozpoznania apelacji mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469).
We wskazanej wyżej ustawie nowelizującej odstąpiono od dotychczasowego modelu podwójnej kontroli dopuszczalności apelacji w obu instancjach Sądu, a na podstawie wprowadzonych zmian przyjąć można, że strona może zgłosić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z apelacją w Sądzie I instancji. Wniosek taki jednakże podlegał będzie przekazaniu – razem z apelacją – Sądowi II instancji celem jego rozpoznania, a zatem temu Sądowi, który właściwy jest również do przeprowadzenia kontroli takiego środka odwoławczego oraz podjęcia rozstrzygnięcia w jego zakresie.
Po nowelizacji bowiem rola Sądu I instancji ograniczona została właściwie do podjęcia czynności związanych z rejestracją wpływu apelacji i do podjęcia czynności o charakterze technicznym prowadzących do przekazania akt danej sprawy do Sądu II instancji.