Dnia 31 marca 2020 r. weszła w życie zapowiadana ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, zwana powszechnie „tarczą antykryzysową”.
Jednym z rozwiązań tarczy antykryzysowej jest zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek uiszczanych na rzecz ZUS.
Ze zwolnienia mogą skorzystać przede wszystkim tzw. „mikrofirmy”, tj. płatnicy składek, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. mieli zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych. Istotne jest, że ubezpieczonymi zgłaszanymi do ubezpieczeń społecznych są zarówno pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę jak i zleceniobiorcy ‘zatrunieni’ na umowę zlecenie. Warto w tym miejscu również zauważyć, że ze zwolnienia nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy mniej niż 10 ubezpieczonych zgłoszonych mieli w jakikolwiek inny dzień niż 29 lutego 2020 r. (np. 31 stycznia 2020 r. czy 31 kwietnia 2020 r.). Takie rozwiązanie ma najprawdopodobniej zapobiec sytuacji zwalniania pracowników celem skorzystania z dobrodziejstwa tego przepisu oraz objęciu nim przedsiębiorców, którzy tuż przed epidemią koronawirusa nie byli już mikrofirmami (pomimo, że byli nimi jeszcze kilka miesięcy wcześniej). Zwolnienie udzielane jest na okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. Oznacza to, że podmioty, którym przysługuje zwolnienie nie powinny już opłacać w kwietniu 2020 r. składek, które są należne za marzec 2020 r. Zwolnieniem objęci są zarówno pracownicy i zleceniobiorcy mikrofirmy jak i jej właściciel, o ile jest on osobą fizyczną, prowadzącą działalność gospodarczą (podlegającą wpisowi do CEIDG). Zwolnienie obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest złożenie do ZUS do dnia 30 czerwca 2020 r. odpowiedniego wniosku o zwolnienie z opłacania składek. Może zostać to uczynione zarówno w formie pisemnej (papierowej), jak i elektronicznej (z użyciem kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego).
Z opłacania składek ZUS są również zwolnione osoby prowadzące pozarolniczą działalność (w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), opłacające składki wyłącznie na własne ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne. Należą do nich zatem tzw. osoby samozatrudnione (w tym również „zatrudnione” u innych przedsiębiorców, wystawiające swojemu „pracodawcy” fakturę VAT za wykonaną pracę), a także – co istotne –wspólnicy spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych oraz jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Zwolnienie udzielane jest na okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 lutego 2020 r. i uzyskanie przychodu z tej działalności w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, w wysokości nie większej niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. (tj. ok. 15.000,00 zł brutto). Co istotne, nie oznacza to, że ze zwolnienia nie mogą skorzystać osoby, które osiągnęły w marcu 2020 r. przychód przekraczający tą wartość. Jeżeli bowiem w kwietniu 2020 r. nie przekroczą tego pułapu, będą w dalszym ciągu miały możliwość złożenia wniosku, lecz obejmującego zwolnienie jedynie za kwiecień i maj 2020 r. Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce, gdy rzeczony limit nie zostanie przekroczony dopiero w maju 2020 r., gdyż wówczas możliwe będzie uzyskania zwolnienia za maj 2020 r. Opisywane zwolnienie obejmuje składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Również w tym wypadku, by skorzystać ze zwolnienia, należy złożyć odpowiedni wniosek do ZUS do dnia 30 czerwca 2020 r