W dniu 27 maja 2019 r. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej podpisał ustawę z dn. 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw, kończąc tym samym kilkumiesięczny proces legislacyjny nad rządowym projektem ustawy. Obszerna nowelizacja istotnie zliberalizowała dotychczasowe przepisy i choć wiązała się ona głównie z realizacją postulatów zgłaszanych przez środowiska rolnicze – może w istotny sposób wpłynąć na dotychczasową praktykę obrotu nieruchomościami rolnymi.
Uwagę zwraca przede wszystkim rozszerzony katalog wyłączeń od zasady, zgodnie z którą nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny (z dodatkowym zastrzeżeniem, że powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie może przekraczać powierzchni 300 ha użytków rolnych). Z mocy nowelizacji zwolniono z reżimu ustawy nabywanie nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 1 ha (w miejsce dotychczasowych 0,3 ha, które mogły być przedmiotem swobodnego nabywania przez tzw. nierolników). Oznacza to, że większe niż dotychczas areały nieruchomości rolnych będą mogły być przedmiotem obrotu bez konieczności uzyskania zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), jakkolwiek KOWR zachowa tzw. prawo pierwokupu. Jak podano w uzasadnieniu rządowego projektu nowelizacji – komentowana tu zmiana ma wychodzić naprzeciw postulatom umożliwienia osiedlania się na obszarach wiejskich osób niezwiązanych z rolnictwem, a zajmujących się świadczeniem szeroko pojętych usług na rzecz lokalnych środowisk (zwykle chodzi bowiem o nieruchomości położone wśród zabudowy mieszkaniowej i nabywane w celu realizacji zabudowy jednorodzinnej).
Katalog przypadków uprawniających do nabywania nieruchomości rolnych bez zgody Dyrektora Generalnego KOWR (również przez nierolników) rozszerzono także m.in. o przypadki nabywania nieruchomości rolnych w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego. Zgody Dyrektora Generalnego KOWR nie będzie już także wymagało nabywanie nieruchomości w wyniku zniesienia współwłasności oraz podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu spadku.
Najgłośniej komentowane pozostają tymczasem regulacje, które finalnie nie znalazły się
w ustawie (mimo że przewidywał je projekt). Utrzymano mianowicie stosowanie reżimu ustawy do gruntów rolnych położonych w granicach administracyjnych miast (mimo odmiennej intencji autorów rządowego projektu ustawy). Podkreśla się przy tej okazji wprost, że z nowych przepisów z pewnością nie będą zadowoleni deweloperzy (wiele terenów położonych w granicach miast i nadających się pod inwestycje mieszkaniowe pozostanie poza ich zasięgiem z powodu klasyfikacji jako „grunty rolne” – choćby nawet nie były uprawiane i leżały odłogiem).