Z dniem 1 stycznia 2018 roku utworzono Rejestr Należności Publicznoprawnych. Niemniej faktyczne uruchomienie platformy elektronicznej ma nastąpić dnia 1 czerwca 2018 roku. Warto zatem już teraz zapoznać się z podstawowymi regulacjami dotyczącymi tego rozwiązania, którego zasady i sposób organizacji określa ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej „u.p.e.a.) Rejestr należności publicznoprawnych prowadzony będzie w formie elektronicznej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Jakie informacje będą zawarte w Rejestrze? Zgodnie z art. 18 b § 1 u.p.e.a. w rejestrze gromadzone będą informacje dotyczące należności o charakterze pieniężnym podlegające egzekucji administracyjnej, dla których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego, jeżeli należności te wynikają z dokumentów określonych w art. 3a u.p.e.a. Dokumenty te określa się w literaturze administracyjnego postępowania wykonawczego mianem uproszczonych tytułów wykonawczych, gdyż w oparciu o te akty dopuszczalne jest wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego. Do tych dokumentów należą:
- deklaracje lub zeznania złożone przez podatnika lub płatnika;
- zgłoszenia celne złożone przez zobowiązanego;
- deklaracje rozliczeniowe złożone przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne;
- informacje o opłacie paliwowej;
- informacje o dopłatach;
- deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
- unijne rozliczenia zamknięcia.
Nietrudno więc zauważyć, że katalog tych aktów odnosi się do sfery działalności gospodarczej – zwłaszcza z zakresu prawa celnego – mającego wymiar świadczeń, które zasilają dochód sektora finansów publicznych. Obok tych dokumentów rejestr będzie zawierał informacje, które będą podstawą do prowadzenia egzekucji, a mianowicie: decyzje, postanowienia lub inne orzeczenia, które są ostateczne; prawomocne wyroki, postanowienia lub mandaty karne wydane na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego lub Kodeksu karnego; mandaty karne wydane w postępowaniu w sprawach o wykroczenia; a także bezpośrednio z przepisu prawa.
W rejestrze znajdą się dane osób fizycznych i osób prawnych w stosunku do których akty te zostały wydane. Informacje te będą wprowadzone przez wierzyciela. Organ prowadzący rejestr ujawni w rejestrze dane, gdy łączna kwota należności pieniężnych wraz odsetkami z tytułu niezapłacenia ich w terminie wyniesie nie mniej niż 5000 zł. Utworzenie Rejestru w założeniu ma służyć usprawnieniu i ułatwieniu dochodzenia należności przez przedsiębiorców oraz zwiększeniu możliwości oceny przez nich wiarygodności płatniczej kontrahenta. Jest to zatem pomocne dla oceny ryzyka transakcji czy też podjęcia współpracy gospodarczej z określonym podmiotem. Rejestr ma także za zadanie poprawić skuteczność dochodzenia roszczeń na drodze sądowej oraz umożliwiać przeciwdziałanie tzw. „zatorom płatniczym”, które bardzo często w sposób znaczący utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej podmiotom, narażonym na ich konsekwencje.
Co przy tym istotne, wniosek o udzielenie informacji będzie mógł złożyć każdy podmiot zainteresowany, a ich udostępnienie będzie następowało nieodpłatnie.